KADIN, EDEBİYAT VE MUTFAK

  Geçtiğimi iki yıl pandemi sebebiyle evlerimizde çokça vakit geçirir olduk. Kaygımızla, işimizle ve ailevi sorumluluklarımızla aynı anda başa çıkmaya çalışıyoruz. Zihinsel olarak rahatlamaya ihtiyaç duyduğumuzda çoğumuz çareyi kitaplara ve mutfağa sığınmakta buluyoruz. Lezzetli lokmaların ve lezzetli kelimelerin insanın ruhunu iyileştiren gizemi…

 Evet, mutfak ve edebiyat arasında derin bir bağ var. Bu bağ okuduğumuz kitaplarda sıklıkla karşımıza çıkar. Peki, ünlü edebiyatçıların, özellikle de ünlü kadın edebiyatçıların mutfakla bağının nasıl olduğunu hiç merak ettiniz mi? 

Virginia Woolf

Hizmetkârlarla dolu bir evde büyümüş olan yazar Virginia Woolf’un yaşamının ilerleyen yıllarında yaşadığı zihinsel sorunlar sebebiyle sık sık mutfakta vakit geçirdiği biliniyor. Woolf’a göre “İnsan iyi bir akşam yemeği yemeden iyi düşünemez, iyi sevemez ve iyi bir uyku çekemez.”

“Bu hayatta tek bir tutkum var – yemek pişirmek.” diye yazıyor dostu ve sevgilisi Vita Sackville-West’e yazdığı mektuplardan birinde. Günlüklerinde ise editörler tarafından reddedilen yazılarının yol açtığı buhrandan mutfağı temizleyerek, sosis ve mezgitle yapılan bir tür tek tencere yemeği pişirerek başa çıktığından bahsediyor.

Woolf ailesinin aşçısı ise 1972 tarihli Recollections of Virginia Woolf isimli kitapta ondan şöyle bahsediyor : “Hamuru doğru miktarlarda maya ve unla nasıl hazırlayacağımı ve nasıl yoğuracağımı gösterdi. Tekrar yoğurmak için üç veya dört kez geri geldi. Sonunda, hamuru bir köy ekmeği şekline getirdi ve tam olarak doğru sıcaklıkta pişirdi. "

Sylvia Plath

Şair Sylvia Plath’ın yemek yemeyi ve pişirmeyi de çok seven biri olduğu biliniyor. Geride bıraktığı günlüklerinde ise  sanatsal kariyeri ve domestik uğraşları arasında kaldığını yazıyor : “Örneğin Locke üzerinde çalışmak  ya da yazmak yerine - gidip bir elmalı turta yapıyorum ya da The Joy Of Cooking üzerinde çalışıyorum, onu nadir bir roman gibi okuyorum.”diyor.

Günlüklerinde zor koşullar altında bile acayip iyi pişirmeyi başardığı limonlu mereng turtasıyla da övünüyor. Zor koşullardan kastı ise buzdolabı olmadığı için soğuk banyo penceresi üzerinde soğuttuğu limonlu muhallebi ve turta hamuru. Ne trajiktir, ölümü de vakit geçirmeyi sevdiği mutfağında oluyor. Henüz otuz yaşındayken gazı açıyor ve kafasını fırınının içine sokup intihar ediyor.

Maya Angelou

Şair ve yazar Maya Angelou’nun ayrıca iki tane de yemek kitabı var. Yemek yemenin de, pişirmenin de onun için çok özel olduğunu sıklıkla yazmış. "Pidelerin üzerine zeytinyağı sürer, üçgenler halinde keserim ve yazarken atıştırmak için kızartırım." 

Mutfağının vazgeçilmezleri ise Mayer limonu, soğan, sarımsak, kereviz, köri, kimyon ve fasulye konservesiymiş. Oprah Cookbook dergisine verdiği röportajda yetişme şekli nedeniyle, yiyeceğe bir besin kaynağı olmaktan çok daha fazlası olarak saygı duymayı öğrendiği; yemek pişirmenin yaratıcı yönüyle deneyler yapmaktan zevk aldığı ve iki veya üç bileşenin belirli bir şekilde karıştırılarak tamamen yeni bir şey yaratılabilmesine hayran kaldığı yazıyor. 

Toni Morrison

 “Toni Morrison: The Pieces I Am” isimli otobiyografik belgeselde çok iyi havuçlu kek yaptığından övünerek bahsediyor. Ona göre işin sırrı havuçta ve “insanlar havuçlu keke hiçbir zaman yeterince havuç koymuyorlar.”  

Yine de gençliğinde ailevi sorumlulukları ve sanatı arasında sıkışıp kaldığı bir gerçek. İki oğlunu tek başına büyüten Nobel ödüllü yazar, bir röportajında önceleri çocukları uyanmadan önce fazladan yazma saatlerine ihtiyaç duyduğundan ve çalışan bekâr bir annenin görev ve sorumluluklarının yazmak için fazla zaman bırakmadığından bahsetmiş.  

URSULA K. LEGUIN

Mutlu bir evliliği ve üç çocuğu olan Leguin bir röportajında sabah saatlerini odasına kapanıp yazmaya, öğleden sonrasını ise ev işleri ve yemek pişirmeye ayırdığından bahsediyor. Pişirmekten hoşlandığı yemeklerden biri ise ailesinin ölümünden sonra yazarın resmi Twitter hesabında paylaştığı kızarmış pilav tarifi. Hem de yazarın kendi el yazısıyla. Pek çok tarifini not aldığı bir tarif defteri olduğu zaten biliniyor. Bu tariflerden bazıları Anne McCaffrey’nin efsanevi Cooking Out of This World kitabında yayımlanan peynir, süt, krema ve yengeç eti ile yapılan Yengeç Nebula ve Çikolatalı Mus. 

Eğlenceli bir detay da Hep Yuvaya Dönmek isimli kitabında kurgusal Kesh halkına özgü; mısır, fasulye, mantar ve domatesle yapılan Líriv Metadí isimli bir yemek tarifi yaratmasıdır.